Deprem başta olmak üzere, sel, çığ, kaya düşmesi, heyelan gibi afetlerin sık sık yaşandığı Türkiye’de, en çok afete maruz kalan illerin başında Bingöl geliyor. Birinci derecede deprem gölgesinde yer alan Bingöl’de 7 üzerinde deprem uyarıları yapılırken, uyarılara aldırış edilmeden yapılaşma Bingöl Ovasına doğru devam ediyor. Bugüne kadar afetler konusunda yeterinde önlem alınmazken AFAD tarafından hazırlanan TARAP ile afet risklerinin azaltılması hedefleniyor.

TARAP 8 Temmuz 2022 Cuma günü 31890 sayılı Resmi Gazetede 5787 Karar Sayısı ile yayınlanarak yürürlüğe girdi. TARAP’ta ilgili ve sorumlu kurum olarak yer alan tüm kurum ve kuruluşların görev ve sorumluluklarını yerine getirmesiyle ülkenin afet risklerinin azaltılması konusunda çok önemli adımlar atılacağı belirtildi.

TÜRKİYE AFET RİSK AZALTMA PLANI (TARAP)

AFAD Genel Müdürlüğünden yapılan açıklamada, TARAP ile ilgili şu bilgilere yer verildi: “TARAP, afet risklerini en aza indirebilmek için afetler olmadan gerçekleştirilmesi gereken faaliyetleri bir süreç dâhilinde sorumluları ve sorumlulukları ile birlikte tanımlayan sürdürülebilir bir plandır. TARAP ile kaynakların etkin ve etkili kullanımı ile en üst düzeyde risk azaltma amaçlanmaktadır.

-TARAP’TA STRATEJİ GELİŞTİRİLEN AFET TÜRLERİ-

Deprem, Kütle Hareketleri, Sel-Taşkın, İklim Değişikliği, Orman Yangınları, Bulaşıcı ve Salgın Hastalıklar, Kimyasal-Biyolojik-Radyolojik-Nükleer Tehditler (KBRN), Büyük Endüstriyel Kaza, Tehlikeli Madde Taşımacılığı, Maden Kazaları ve Tasman, Kitlesel Göç başta olmak üzere 11 farklı afet türüne karşı alınacak tedbirler ve stratejik eylemler yer almaktadır.

-TARAP’TA; 17 AMAÇ, 66 HEDEF VE 227 ÜST ÖLÇEKLİ EYLEM-

81 ilimiz için AFAD İl Müdürlükleri tarafından hazırlanan İl Afet Risk Azaltma Planları (İRAP) illerde afet risklerinin azaltılması için; amaç, hedef, eylemlerin yer aldığı operasyonel bir plandır. İRAP’larda yer alan eylemler bütünleştirilip TARAP belgesinin amaç, hedef ve eylemlerine de altyapı oluşturmuştur. İRAP’larda26 afet türü ile ilgili, 222 amaç, 1364 hedef ve 12.580 eylem belirlenmiştir. İRAP’larda 99 üniversiteden 289 akademisyen katılım sağlamış olup İRAP’ların geribildirimleri de dikkate alınarak TARAP’ta ülkemizde 11 afet türü için 3500 kuruma anket yapılmış, 107 kurum ve kuruluşla çalışılmış, 17 Amaç, 66 Hedef ve 227 üst ölçekli eylem belirlenmiştir. 

-TARAP NASIL HAZIRLANDI?-

TARAP hazırlanma sürecinde ülke genelinde mevcut durum belirlenmiş, ihtiyaç analizleri yapılmış ve çalıştaylar düzenlenmiş, ulusal ve uluslararası afet risk azaltma öncelikleri ve stratejileri dikkate alınmıştır. AFAD tarafından yapılan GZFT analizi sonuçlarına göre afet risk azaltma konusunda karşılaşılan sorunlarve çözüm önerileri de belgeye yansıtılmıştır. 

Akademisyenler, paydaşlar ve kurum içi uzmanların katkıları ile şekillenen belgede Sendai Afet Risklerini Azaltma Çerçevesi (2015-2030) ile uyumlu stratejik öncelikler ortaya konulmuştur. Sendai Çerçeve Belgesinde yer alan ve uluslararası kabul gören stratejik öncelikler TARAP’ın da stratejik önceliklerini oluşturmuştur. Her stratejik önceliğin içeriğinde hedef, amaç, eylemler ve bunları yapmakla yükümlü olan sorumlu kuruluş ile sorumlu kuruluşa destek verecek ilgili kurum ve kuruluşlar tanımlanmıştır. Ayrıca her eylem için ilgili ve sorumlu kuruluşa verilen kısa, orta ve uzun vadeler de belirtilmiştir.”