Bingöl Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Dr. Öğr. Üyesi Bilal Balun, Bingöl Üniversitesi Araştırma Görevlisi Ömer Faruk Nemutlu ve İstanbul Teknik Üniversitesi Doç. Dr. Ali Sarı tarafından yapılan “Mevcut Yapıların Depreme Hazırlık Değerlendirmesi: Bingöl İli Örneği” başlık çalışmanın sonuçları, Türk Deprem Araştırma Dergisinde yayınlandı.

Bingöl’ün iki fay hattının kesişim noktasında yer aldığı belirtilen çalışmada, “bu fay sistemlerinin haricinde Bingöl ili sınırları içerisinde kalan irili ufaklı birçok fay zonu da bulunmaktadır. Bu yüksek deprem tehlikesi, Bingöl’ü gelecekte olması muhtemel deprem açısından tehdit etmektedir. Bingöl ili ve çevresindeki yakın zamanda meydana gelen depremler bu tehlikenin boyutlarını göstermektedir. 27 Aralık 1939 tarihinde KAF üzerinde meydana gelen Erzincan depreminden başlayarak bölgede çok sayıda yıkıcı deprem meydana gelmiştir. Bu depremler çok sayıda can ve mal kaybına neden olmuş ve bu bölgede yaşayan vatandaşların sosyal ve ekonomik açıdan olumsuz etkilenmesine sebebiyet vermiştir” denildi.

BÖLGEDE MEYDANA GELEN DEPREMLER

Çalışmada, bölgede en büyüğü 1939 yılında olmak üzere çok sayıda depremin meydana geldiği belirtilen çalışmada, “Erzincan’da 1939 yılında meydana gelen 7.9 büyüklüğündeki depremde 33000 kişi hayatını kaybetmiş ve yaklaşık 260 km’lik bir yüzey faylanması meydana gelmiş, Türkiye sınırları içerisinde kalan alanın yirmide biri bu depremden etkilenmiştir. Yakın tarihte Bingöl ili şehir merkezini etkileyen en önemli depremler 1971 ve 2003 yıllarında meydana gelen depremlerdir. 22 Mayıs 1971 yılında meydana gelen 6.7 büyüklüğündeki depremde 878 kişi hayatını kaybetmiş, 700 kişi yaralanmıştır. Şehir merkezindeki birçok yapıda ağır hasar meydana gelmiştir. 1 Mayıs 2003 tarihinde meydana gelen Bingöl depreminde ise resmi verilere göre 177 vatandaşımız hayatını kaybetmiş, 520 kişi yaralanmış ve çok sayıda bina hasar görmüştür. Yine yakın zamanda meydana gelen Sivrice merkezli depremde Malatya ve Elazığ illerinde önemli yapısal hasarlar meydana gelmiş, 41 vatandaşımız hayatını kaybetmiş, 1607 vatandaşımız yaralanmıştır.

Türkiye’de meydana gelen depremler sonrasında araştırmacıların yapmış olduğu çalışmalarda genel olarak betonarme yapı hasarları incelenmiş, yönetmelik şartlarına göre inşası gerçekleştirilmeyen binaların hasar gören binaların büyük çoğunluğunu oluşturduğu tespit edilmiştir.”

ANKET YAPILDI

Çalışma kapsamında, 18 sorudan oluşan ve Bingöl şehir merkezinde ikamet eden 107 kişi ile mevcut yapıların depreme hazırlık değerlendirilmesini içeren bir anket çalışması yapıldı.

Kültür, Yeşilyurt, Yenişehir, Bahçelievler, Recep Tayyip Erdoğan, Şehit Mustafa Gündoğdu ve Yenimahalle’de yapılan anket çalışmasında, “Anketi cevaplayan kişilerin deprem bilincinin değerlendirilmesi için yöneltilen “Yapınızın depreme hazır olduğunu düşünüyor musunuz?” ve “Deprem sigortanız var mı?” sorularına verilen cevaplara bakıldığında, kişilerin 42’si depreme hazır bir yapıda ikamet ettiğini, 55’inin ise deprem sigortası yaptırdığını belirtmiştir. Ayrıca “depreme karşı kişisel bir hazırlığınız var mı?” sorusuna verilen cevaplara bakıldığında 2003 Bingöl depremi sonrasında, depremi yaşayan Bingöl ilinde, deprem bilinci yüksek vatandaşların yüksek oranda olduğu sonucuna varılabilir. Yapıların depreme hazır olduğunu düşünen büyük çoğunluğun bu kanıda olması, Bingöl ili şehir merkezinde büyük ölçüde tamamlanan kentsel dönüşüm çalışmalarından dolayıdır. Mevcut halde deprem sigortası var olan binaların büyük çoğunlukta olmasının nedeni olarak, daha önceden yıkıcı depremler görmüş vatandaşların bilinçli yaklaşımı ve altyapı (doğalgaz, elektrik vs.) aboneliklerinde deprem sigortası bulunması zorunluluğudur. Bingöl ilinde nispeten yeni kullanımına geçilmiş doğalgaz altyapısı bu oranın yüksek değerde kalmasını sağlayan ayrı bir etkendir” denildi.