Bingöl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümünden Hüccet Vural ve Zootekni Bölümünden Şenol Çelik tarafından hazırlanan “Bingöl Kenti Yeşil Alt Yapı Performansının ‘Sosyal Tasarım Yaklaşımı’ Doğrultusunda Değerlendirilmesi” başlıklı çalışma, ‘Turkish Journal of Forest Science’ Dergisinde yayınlandı.

658 kişi ile görüşülerek yapılan çalışmada, vatandaşların yeşil alanları kullanma sıklığı ve amacı belirlenmeye çalışıldı.

Katılımcıların yüzde 39,7’si vakti oldukça yeşil alanlardan yararlanmaya çalıştığını belirtirken, yüzde 19,2’si haftada birden fazla kez, yüzde 13,1’i haftada bir kez, yüzde 11,2’si her gün, yüzde 11’i sadece hafta sonları yeşil alanları kullandığını belirtirken, yüzde 5,7’si yeşil alanları hiç kullanmadığını ifade etti.

Katılımcıların yüzde 68,2’si dinlenme, stres atma, temiz hava almak amacıyla yeşil alanlarını kullandığını belirtirken, yüzde 54,7’si sosyal aktivite (sohbet etme, piknik yapma), yüzde 50,3’ü çocuklarını eğlendirmek, yüzde 41,9’u sportif aktivite, yüzde 22,5’i kitap okuma, kültürel faaliyetlerde bulunmak amacıyla yeşil alanlardan yararlandığını belirtti.

YEŞİL ALANLAR YETERSİZ

Araştırmacılar, çalışmanın sonuç kısmında şu ifadelere yer verdi: “Genel bir değerlendirme olarak Bingöl kentinin yeşil alt yapı performansı ile ilgili elde edilen bulgular alansal yetersizliğin yanında kullanıcı ihtiyaçlarını da karşılamaktan uzaktır. Üstelik bu yetersizlik hem yasal gereksinimler hem de yurt içi ve yurt dışında farklı kentlerde yapılan araştırma sonuçları ile de açıkça görülmektedir. Diğer kentlerde de yeşil alan yetersizliği ile ilgili kısmen olumsuz bir durum söz konusu olmasına karşılık Bingöl’de biraz daha belirgindir. Her kentin imkân ve kaynaklarının farklı olması gerçeği ile birlikte Bingöl’de bu sorunun çözümüne yönelik çeşitli fırsatlarda bulunmaktadır. Nitekim bu fırsatlar Vural vd. (2019) tarafından da açıkça ortaya konulmuştur. Her şeyden önce kentin yeniden yapılanma sürecinde olması, fiziki alt yapısının yeşil alan sisteminin planlanmasına elverişli olması, yeşil alana dönüştürülebilecek açık alanların fazlalığı ve kentin doğal peyzajlarla çevrelenmiş olması en önemli fırsatları içerisinde yer almaktadır.

Bingöl kent merkezinin yeşil alt yapısının ele alındığı bu araştırmada belirlenen yetersizliklerin giderilmesi için aşağıda verilen öneriler göz önünde bulundurulmalıdır:

-Kent için uzun dönemli sürdürülebilir yeşil alt yapı planının hazırlanması ve vakit geçirilmeden uygulamaya konulması,

-Mevcut yeşil alan ve parkların nitelik ve niceliğinin artırılması, kullanıcı ihtiyaçları doğrultusunda fonksiyon çeşitliliğinin sağlanması, bakımlı hale getirilmesi,

-Kent genelinde yeşil alan erişiminde fırsat eşitliğinin sağlanması için ilave kent parklarının planlanması, hizmete sunulması,

-Kent çevresinde bulunan doğal peyzajların yeşil alt yapının bir parçası haline getirilmesi ve kent içi yeşilliklerin bu alanlarla ekolojik bağlantısının kurulması,

-Kentin yeşil alt yapısının güçlendirilmesi için yeni yapılan konutlarda “Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği” doğrultusunda peyzaj projesi zorunluluğunun getirilmesi, başta büyük toplu konutlar olmak üzere mevcut yerleşim yerlerinde bahçe düzenlemelerinin teşvik edilmesi,

-Mevcut doğal kaynaklar ile alan kullanımları arasında ki ilişkinin koruma-kullanım dengesi içerisinde ele alınması, özellikle tarım, orman ve mera alanlarının korunması gerekmektedir.

Bu öneriler ve benzeri önlemler ile kentin yeşil alt yapısının kısa zaman içerinde güçlendirilmesi mümkündür. Böylece kentte yaşayan insanların yaşam kalitesinin ve kent memnuniyetinin artırılması sağlanmış olacaktır. Bunun yanında yeşil alanların sosyal, ekonomik, çevresel ve teknik açıdan çok yönlü katkılarından yararlanılmış olunacaktır.”