Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2022 onu itibariyle Yoksulluk ve Yaşam Koşulları İstatistiklerini açıkladı.

TÜİK’in açıklamasına göre, toplumun genel düzeyine göre belirli bir sınırın altında gelire sahip olan bireyler göreli anlamda yoksul sayılıyor. Eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin 50'si dikkate alınarak belirlenen yoksulluk sınırına göre, yoksulluk oranı 2022 yılında aynı düzeyde kalarak 14,4 oldu. Medyan gelirin 60'ı dikkate alınarak belirlenen yoksulluk sınırına göre hesaplanan yoksulluk oranı ise son yılda 0,3 puan artarak 21,6 olarak gerçekleşti.

OKUR-YAZAR OLMAYANLARIN 27,7'Sİ, YÜKSEKÖĞRETİM MEZUNLARININ İSE 2,6'SI YOKSUL

Eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin 50'si dikkate alınarak hesaplanan yoksulluk oranına göre; okur-yazar olmayan fertlerin 27,7'si, bir okul bitirmeyenlerin 24,4'ü, lise altı eğitimlilerin 13,8'i, lise ve dengi okul mezunlarının ise 7,8'i yoksul olarak hesaplandı. Yükseköğretim mezunları ise 2,6 ile en düşük yoksulluk oranına sahip grup oldu.

MADDİ VE SOSYAL YOKSUNLUK ORANI 16,6 OLDU

Geçen yıllarda yayımlanan maddi yoksunluk tanımı Eurostat tarafından revize edilerek tanımın içine sosyal yoksunluk kriterleri de dahil edilmiştir.
Maddi ve sosyal yoksunluk oranı hesabında hane düzeyinde sorgulanan değişkenler; otomobil sahipliği, ekonomik olarak beklenmedik harcamaları yapabilme, evden uzakta bir haftalık tatil masrafını karşılayabilme, kira, konut kredisi ve faizli borçları ödeyebilme, iki günde bir et, tavuk, balık içeren yemek yiyebilme, evin ısınma ihtiyacını karşılayabilme ve yeni eklenen mobilyaları eskidiğinde değiştirebilme durumudur. Geçen yıllarda maddi yoksunluk tanımına dahil olan çamaşır makinesi, renkli televizyon ve telefon sahipliği yeni tanımdan çıkarılmıştır.
Bu oran için fert düzeyinde yeni eklenen değişkenler ise; eskimiş giysileri yerine yenisini alabilme, düzgün iki çift ayakkabıya sahip olabilme, ayda en az bir kez tanıdıkları ile toplanabilme, ücretli boş zaman faaliyetlerine katılabilme, kendini iyi hissetmek için bir miktar para harcayabilme ve kişisel amaçlı kullanım için internet sahipliği olarak belirlenmiştir.
Yukarıda belirtilen on üç maddenin en az yedisini karşılayamayanların oranı olarak tanımlanan maddi ve sosyal yoksunluk oranı; 2021 yılında 18,1 iken 2022 yılı anket sonuçlarında 1,5 puan azalarak 16,6 olarak tahmin edildi.

SÜREKLİ YOKSULLUK ORANI 14,0 OLDU 

Dört yıllık panel veri kullanılarak hesaplanan sürekli yoksulluk oranı, eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin 60'ına göre son yılda ve aynı zamanda önceki üç yıldan en az ikisinde de yoksul olan fertleri kapsamaktadır. Buna göre, 2022 yılı anket sonuçlarına göre sürekli yoksulluk oranı bir önceki yıla göre 0,2 puan artarak 14,0 oldu.

GÖRELİ YOKSULLUK ORANI EN DÜŞÜK BÖLGE GAZİANTEP, ADIYAMAN, KİLİS BÖLGESİ OLDU

İBBS 2. Düzey bölgelerinin her biri için eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 50'sine göre hesaplanan yoksulluk sınırına göre, gelire dayalı göreli yoksulluk oranının en yüksek olduğu bölgeler; 15,0 ile TR62 (Adana, Mersin), 14,6 ile TRA2 (Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan) ve 14,3 ile TR31 (İzmir) oldu.
Göreli yoksulluk oranı en düşük olan İBBS 2. Düzey bölgeleri ise 3,7 ile TRC1 (Gaziantep, Adıyaman, Kilis), 6,3 ile TRB1 (Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli) ve 7,5 ile TRA1 (Erzurum, Erzincan, Bayburt) oldu.

YOKSULLUK VEYA SOSYAL DIŞLANMA RİSKİ ALTINDA OLANLARIN ORANI 32,6 OLDU 
Göreli yoksulluk, maddi ve sosyal yoksunluk ve düşük iş yoğunluğu göstergelerinin en az birinden yoksun olma durumu olarak açıklanan yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altında olanların oranı ilk kez bu yıl hesaplandı.
2022 yılı sonuçlarına göre fertlerin 32,6'sı yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altında kaldı. Bu oran yaş gruplarına göre incelendiğinde; 0-17 yaş grubunda 42,7, 18-64 yaş grubunda 30,2, 65+ yaş grubunda ise 20,5 olarak tahmin edildi.

KENDİLERİNE AİT BİR KONUTTA YAŞAYANLARIN ORANI 56,7 OLDU
Oturulan konuta sahip olanların oranı geçen yıla göre 0,8 puan azalarak 2022 yılında 56,7 olarak hesaplanırken, kirada oturanların oranı 27,2, lojmanda oturanların oranı 1,1, kendi konutunda oturmayıp kira ödemeyenlerin oranı ise 15,1 oldu.

TAKSİT ÖDEMELERİ VEYA BORÇLARI OLANLARIN ORANI 59,4 OLDU
Geçen yıla göre konut alımı ve konut masrafları dışında borç veya taksit ödemesi olanların oranı 4,3 puan azalarak 59,4 oldu. Nüfusun 6,2'sine bu ödemeler yük getirmezken 17,7'sine çok yük getirdi. Hanelerin 59,6'sı evden uzakta bir haftalık tatil masraflarını, 41,5'i iki günde bir et, tavuk ya da balık içeren yemek masrafını, 31,1'i beklenmedik harcamaları, 20,4'ü evin ısınma ihtiyacını, 65,4'ü eskimiş mobilyaların yenilenmesini ekonomik olarak karşılayamadığını beyan etti.